Ο συνεργάτης του φοιτητικού φροντιστηρίου Instapen.gr κ. Κορακάκης Γεώργιος αναφέρει,
Η μεθοδολογία αποτελεί θεμέλιο λίθο κάθε επιστημονικής εργασίας, καθώς καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται το ερευνητικό ερώτημα και συλλέγονται τα δεδομένα. Στις πτυχιακές και διπλωματικές εργασίες, η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται από τη φύση του θέματος, τους στόχους της έρευνας και τη διαθεσιμότητα δεδομένων. Οι δύο βασικές προσεγγίσεις είναι η ποιοτική (Quality Method) και η ποσοτική μέθοδος (Quantitative Method), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υιοθετείται και η μεικτή μέθοδος (mixed methods), που συνδυάζει στοιχεία και από τις δύο.
1. Ποιοτική Μέθοδος Έρευνας
Η ποιοτική μέθοδος εστιάζει στην κατανόηση φαινομένων, εμπειριών και συμπεριφορών μέσω της διερεύνησης των υποκειμενικών αντιλήψεων των συμμετεχόντων (Hammarberg et al., 2016). Χρησιμοποιείται συνήθως όταν το ερευνητικό ερώτημα απαιτεί εις βάθος ανάλυση και όχι αριθμητική αποτύπωση (Sofaer, 2002).
Χαρακτηριστικά:
• Ερευνητικό ενδιαφέρον: Το «πώς» και το «γιατί» ενός φαινομένου.
• Εργαλεία συλλογής δεδομένων:
o Συνεντεύξεις (δομημένες, ημι-δομημένες, ανοιχτές).
o Ομαδικές συζητήσεις (focus groups).
o Ανάλυση κειμένων ή περιεχομένου.
• Στόχος: Η ανάδειξη νοημάτων και μοτίβων μέσα από την αφήγηση και τις εμπειρίες των υποκειμένων.
• Ανάλυση: Θεματική ανάλυση, ανάλυση περιεχομένου, ή ερμηνευτικές προσεγγίσεις.
Η ποιοτική μέθοδος είναι κατάλληλη για εργασίες που περιλαμβάνουν συνεντεύξεις ή ανάλυση πρωτογενών ποιοτικών δεδομένων (Denny & Weckesser, 2022).
2. Ποσοτική Μέθοδος Έρευνας
Η ποσοτική μέθοδος εστιάζει στη συλλογή και ανάλυση αριθμητικών δεδομένων για τη μέτρηση μεταβλητών και τη στατιστική επεξεργασία τους. Στόχος είναι η γενίκευση των αποτελεσμάτων σε μεγαλύτερους πληθυσμούς (Watson, 2015).
Χαρακτηριστικά:
• Ερευνητικό ενδιαφέρον: Το «τι», το «πόσο» και το «ποια η σχέση» μεταξύ μεταβλητών.
• Εργαλεία συλλογής δεδομένων:
o Ερωτηματολόγια (με κλειστές ερωτήσεις, κλίμακες Likert).
o Στατιστικά αρχεία.
• Στόχος: Έλεγχος υποθέσεων, μέτρηση συσχετίσεων και αιτιακών σχέσεων.
• Ανάλυση: Στατιστικές μέθοδοι (περιγραφική στατιστική, παλινδρόμηση, ανάλυση διασποράς).
Όπως αναφέρει ο Young (2015) η ποσοτική μέθοδος είναι χαρακτηριστική σε εργασίες που χρησιμοποιούν ερωτηματολόγια και αναλύουν τα δεδομένα με λογισμικό όπως SPSS, Jamovi ή Excel.
3. Μεικτή Μέθοδος (Mixed Methods)
Η μεικτή μέθοδος συνδυάζει ποιοτικές και ποσοτικές προσεγγίσεις, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα και των δύο. Χρησιμοποιείται για να επιτευχθεί μια ολιστική κατανόηση του ερευνητικού ζητήματος (Heigham & Croker, 2009).
Παράδειγμα:
• Πραγματοποίηση συνεντεύξεων για τη διερεύνηση εμπειριών (ποιοτική διάσταση).
• Συμπλήρωση ερωτηματολογίων για τη μέτρηση τάσεων ή στάσεων σε μεγαλύτερο δείγμα (ποσοτική διάσταση).
• Συνδυαστική ανάλυση για πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα.
4. Βιβλιογραφική Έρευνα
Μια βιβλιογραφική εργασία δεν συλλέγει πρωτογενή δεδομένα αλλά στηρίζεται σε δευτερογενή δεδομένα από επιστημονικά άρθρα, βιβλία, εκθέσεις και στατιστικές πηγές (Goodwin, 2012).
Χαρακτηριστικά:
• Εστιάζει στην κριτική επισκόπηση και ανάλυση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας.
• Δεν απαιτεί συλλογή πρωτογενούς υλικού (ερωτηματολόγια ή συνεντεύξεις).
• Χρησιμοποιεί συστηματική ή αφηγηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας.
Μια τέτοια εργασία εντάσσεται στη δευτερογενή έρευνα.
5. Σε ποια κατηγορία εντάσσεται η εργασία σας;
Η κατηγοριοποίηση της εργασίας εξαρτάται από τη φύση των δεδομένων που χρησιμοποιεί:
|
Χαρακτηριστικό |
Κατηγορία Μεθόδου |
|
Ανάλυση μόνο βιβλιογραφίας |
Βιβλιογραφική εργασία |
|
Ερωτηματολόγιο |
Ποσοτική
έρευνα |
|
Συνεντεύξεις |
Ποιοτική έρευνα |
|
Συνδυασμός ερωτηματολογίου &
συνεντεύξεων |
Μεικτή
μέθοδος (Mixed methods) |
Η επιλογή της κατάλληλης μεθοδολογικής προσέγγισης είναι κρίσιμη για την επιτυχία μιας πτυχιακής ή διπλωματικής εργασίας. Η ποιοτική μέθοδος ενδείκνυται για εις βάθος ανάλυση, η ποσοτική για τη μέτρηση και στατιστική ανάλυση μεγάλων δειγμάτων, ενώ η μεικτή μέθοδος παρέχει συνδυαστικά αποτελέσματα. Τέλος, οι βιβλιογραφικές εργασίες αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία που στηρίζεται αποκλειστικά σε υπάρχουσες πηγές.
Πηγές
Denny, E., & Weckesser, A. (2022). How to do qualitative research? BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 129(7), 1166–1167. https://doi.org/10.1111/1471-0528.17150
Goodwin, J. (2012). SAGE secondary data analysis. Sage Publications.
Hammarberg, K., Kirkman, M., & de Lacey, S. (2016). Qualitative research methods: When to use them and how to judge them. Human Reproduction, 31(3), 498–501. https://doi.org/10.1093/humrep/dev334
Heigham, J., & Croker, R. A. (Eds.). (2009). Qualitative research in applied linguistics: A practical introduction. Palgrave Macmillan.
Johnstone Young, T. (2015). Questionnaires and surveys. In Z. Hua (Ed.), Research methods in intercultural communication. Wiley-Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781119166283.ch11
Sofaer, S. (2002). Qualitative research methods. International Journal for Quality in Health Care, 14(4), 329–336. https://doi.org/10.1093/intqhc/14.4.329
Watson, R. (2015). Quantitative research. Nursing Standard, 29(31), 44–48. https://doi.org/10.7748/ns.29.31.44.e8681
Γεώργιος Κορακάκης- Instapen Academic Partner
BSc (Hons) in Computer Science, University of Derby (UK)
MBA in Global Finance (with Distinction), University of Derby (UK)
Cite this article as:
📖 Σε μορφή APA 7th
Korakakis, G. (2025). Η μεθοδολογία της έρευνας: Ποιοτική, ποσοτική και μεικτή προσέγγιση. Instapen Academic Partner. Ανακτήθηκε από: https://www.instapen.gr/blog/h-methodologia-tis-ereunas-poiotiki-posotiki-meikti-proseggisi
📖 Σε μορφή Harvard
Korakakis, G. (2025) ‘Η μεθοδολογία της έρευνας: Ποιοτική, ποσοτική και μεικτή προσέγγιση’, Instapen Academic Partner. Available at: https://www.instapen.gr/blog/h-methodologia-tis-ereunas-poiotiki-posotiki-meikti-proseggisi
